ThS. BS. Trần Đức Cảnh
Khoa Nội soi bệnh viện K Trung Ương
Cố vấn chuyên môn BV Ung Bướu Hưng Việt
Cả ung thư đại trực tràng và trĩ đều có chung triệu chứng lâm sàng như đại tiện phân máu và mệt mỏi, gầy sút cân khi ở giai đoạn muộn. Đọc bài viết bên dưới để hiểu rõ bệnh trĩ có gây ung thư không nhé!
1. Dịch tễ học bệnh trĩ
Bệnh trĩ là một bệnh rất thường gặp. Bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng hay gặp ở người 45 – 65 tuổi. Theo một điều tra về bệnh trĩ tại Hồ Chí Minh, tỷ lệ người trên 50 tuổi có trĩ là 45,4% và trong đó 18,8% người bệnh mắc bệnh trĩ có triệu chứng (1). Một số nghiên cứu khác tại các tỉnh phía Bắc ghi nhận tỷ lệ bệnh trĩ là 55%. Tuy không gây tử vong và ít khi có biến chứng nặng nề nhưng bệnh trĩ lại trực tiếp ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Thập nhân cửu trĩ
2. Yếu tố nguy cơ của bệnh trĩ
Bình thường, trĩ là một cấu trúc sinh lý của cơ thể nằm ở cuối cùng của ống tiêu hóa bao gồm hệ tĩnh mạch & các mô xung quanh. Bệnh trĩ xảy ra do giãn quá mức các đám rối tĩnh mạch ở mô xung quanh hậu môn và thường gặp ở những bệnh nhân có các yếu tố nguy cơ như:
- Táo bón hoặc tiêu chảy mãn tính
- Tăng áp lực ổ bụng do ngồi nhiều, ít vận động, béo phì, phụ nữ mang thai
- Lao động nặng như khuân vác hay các khối u hậu môn trực tràng và vùng xung quanh vùng tiểu khung.
Yếu tố nguy cơ dễ mắc trĩ
3. Triệu chứng bệnh trĩ có thể nhầm lẫn với ung thư đại trực tràng
Một số triệu chứng lâm sàng đặc trưng của bệnh trĩ là:
- Đại tiện ra máu đỏ tươi
- Khối sa lồi: Búi trĩ sa ra ngoài hậu môn khi đại tiện, ngồi xổm hay gắng sức, lúc đầu tự co lên về sau đẩy mới lên và cuối cùng là sa thường xuyên ra ngoài.
- Đau rát vùng hậu môn: Đau hoặc khó chịu do nứt hậu môn, tắc mạch, nghẹt búi trĩ, mức độ tùy theo sự tiến triển của búi trĩ.
- Chảy máu: là dấu hiệu hay gặp nhất và là lý do chính để bệnh nhân đi khám. Tùy mức độ chảy máu, bệnh nhân có thể chỉ thấy máu thấm giấy vệ sinh, hoặc nhỏ giọt hay máu bắn thành tia, càng rặn thì càng chảy nhiều máu.
Người bệnh không nên chủ quan hay ngại ngùng với các dấu hiệu này mà dẫn đến điều trị sai phương pháp để lại nhiều biến chứng & hậu quả đáng tiếc
Bên cạnh đó, các dấu hiệu trên cũng có thể là dấu hiệu của một bệnh lý ác tính như ung thư hậu môn, ung thư đại trực tràng rất nguy hiểm cần được chẩn đoán & điều trị sớm.
4. Chẩn đoán sớm loại trừ nguy cơ ung thư đại trực tràng và phòng ngừa biến chứng bệnh trĩ
Nếu không được điều trị, búi trĩ có thể bị tắc mạch, chảy máu, hoại tử. Chảy máu này kéo dài sẽ gây thiếu máu mạn tính, sút cân, giảm thể lực, ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh. Nguy hiểm hơn, búi trĩ sa ra ngoài hậu môn có thể bị trầy xước, viêm da quanh hậu môn, viêm nhú hoặc viêm khe gây ngứa ngáy, đau rát vùng hậu môn.
Nhiễm trùng xảy ra khi có loét hoặc hoại tử búi trĩ, làm vết thương tiếp xúc với phân chứa lượng lớn vi trùng. Tình trạng viêm nhiễm kéo dài tương tự như bệnh viêm da mạn tính, hoạt động viêm tại chỗ có thể kích thích hình thành khối u và cuối cùng là tiến triển thành ung thư biểu mô tế bào vảy khu trú. Một số nghiên cứu ở Mỹ đã chỉ ra bệnh trĩ là một trong các yếu tố nguy cơ phát triển ung thư biểu mô tế bào vảy hậu môn và trực tràng (2).
Như đã nhắc đến ở trên thì những triệu chứng của bệnh trĩ, đặc biệt là đại tiện máu, mệt mỏi, sụt cân lại rất giống với triệu chứng của bệnh ung thư đại trực tràng. Căn bệnh ung thư đại trực tràng cũng là bệnh lý phổ biến và là nguyên nhân gây tử vong do ung thư hàng đầu thế giới. Hầu hết, ung thư đại trực tràng phát sinh từ u tuyến, tiến triển thành loạn sản và ung thư biểu mô sau 7 – 10 năm. Cả ung thư đại trực tràng và trĩ đều có chung một số yếu tố nguy cơ như chế độ ăn ít chất xơ, béo phì và ít hoạt động thể lực, chung triệu chứng lâm sàng như đại tiện phân máu và mệt mỏi, gầy sút cân khi ở giai đoạn muộn.
Do đó, mối liên quan giữa trĩ và ung thư đại trực tràng rất cần tìm hiểu. Một cuộc nghiên cứu kéo dài 10 năm (2000 – 2010) trên quy mô lớn ở Đài Loan đã chỉ ra trĩ là yếu tố nguy cơ của ung thư đại trực tràng. Cụ thể, người mắc bệnh trĩ có nguy cơ ung thư đại trực tràng gấp khoảng 2,2 lần người bình thường hoặc người mắc các bệnh lý khác; điều trị phẫu thuật cắt trĩ giúp giảm gần 50% tỷ lệ mắc ung thư đại trực tràng (3).
So sánh ung thư & bệnh trĩ
Vì vậy, khi có các dấu hiệu như đại tiện ra máu, sa khối ở hậu môn, sụt cân, thay đổi thói quen đại tiện,… người bệnh nên hãy đến ngay bác sĩ chuyên khoa để được khám – tư vấn – điều trị kip thời, tránh bỏ sót ung thư đại trực tràng cũng như sớm quay trở lại cuộc sống thường nhật. Theo dõi thêm các bài viết khác tại website Daflon.com.vn để có thêm nhiều thông tin hữu ích nhé!
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
1.Đặc điểm dịch tễ học và lâm sàng của bệnh trĩ ở người ≥ 50 tuổi-Kết quả khảo sát tại 24 quận huyện ở thành phố Hồ Chí Minh từ tháng 01/2006 đến tháng 07/2006, Trần Thiện Hoà
2. Risk factors for anal cancer: results of a population-based case–control study, Hung-Fu Tseng, Cancer Causes Control, 2003 Nov;14(9):837-46.
3. Colorectal Cancer Risk in Patients with Hemorrhoids: A 10-Year Population-Based Retrospective Cohort Study, En-Bo Wu, Int J Environ Res Public Health. 2021 Aug; 18(16): 8655
